Wat is het verschil met de Duitse Arbeidsmarkt?

Er wordt vanuit de overheid en ook vanuit werkgeversorganisaties als VNO-NCW en MKB Nederland nogal eens gewezen naar de Duitse Arbeidsmarkt. En dan vooral naar het liberaliseren van die arbeidsmarkt als voorbeeld voor ons. Duitsland doet het nu eenmaal beter in de crisis en heeft een substantieel lagere werkloosheid dan Nederland. Hoe komt dat? En wat is het meest opvallende verschil met de Nederlandse Arbeidsmarkt? We hebben daarvoor opnieuw een aantal bezoeken gebracht aan de Duitse Arbeitsagentur, het vergelijkbare Nederlandse UWV  en kwamen tot opmerkelijke overeenstemmingen maar ook verschillen. De kern wordt in Duitsland gevormd door Hartz IV, een in 2005 aangenomen wet, genoemd naar de voormalige Volkswagen directeur die een nieuw sociaal plan voorstond.

Wat is er hetzelfde?

Zowel in Nederland als in Duitsland is de populatie werkzoekenden, c.q. werklozen verdeeld in twee groepen: relatief kortdurend werkloos en relatief langdurig werkloos. In Nederland kom je in eerst terecht bij het UWV [lees overheid] en krijg je een WW-uitkering . Dat is ca. 70% van je laatste verdiende salaris. Na maximaal drie jaar! in de huidige plannen van het kabinet, kom je in de Algemene Bijstandswet [lees gemeente] en krijg je een ‘Bijstandsuitkering’. Duitsland heeft eenzelfde soort indeling. Het eerste half jaar tot maximaal één jaar kom je terecht bij de Arbeitsagentur en krijg je Arbeitslosengeld I [ALG I], dat is 60 – 67% van je laatst verdiende salaris, daarna kom je terecht bij de Jobcenters en krijg je Arbeitslosengeld II [ALG II] ook wel Hartz IV genoemd. Deze uitkering is te vergelijken met de Nederlandse Bijstandsuitkering. En zoals uit de cijfers blijkt is die nog steeds veel hoger dan de uitkering via Hartz IV in Duitsland.

Wat is het grote verschil?

Na een jaar werkloosheid komt echt het grote verschil in Duitsland. Hoe hoog je salaris ook geweest moge zijn, na 1 jaar krijg je via ALG II nog € 384,00 per maand om als alleenstaande van te leven. Heb je een niet verdienende partner, dan wordt het 2 keer € 345,00 per maand. De overheid betaalt de huur van je huis, of soms een deel van de hypotheek, en de ziektekostenverzekering. De rest: eten, drinken, energie, telefoonkosten moet je daarvan zelf betalen. Wat kleine inkomsten uit een mini-baantje erbij wordt toegelaten. Dat wordt via Jobcentres geregeld en gefinancierd met belastinggeld, terwijl het eerste half jaar tot een jaar bij de Arbeitsagentur wordt gefinancierd vanuit verzekeringsgeld.

De verschillen in Duitsland zelf

Duitsland is met ruim 80 miljoen inwoners zo’n vijf keer groter qua aantal dan Nederland. Ook de verschillen in het land zelf zijn groot. Vind je in Niedersachsen, het Noorden van Duitsland veel werkzoekenden die in Hartz IV zijn beland, in Baden Württenberg, het industriële centrum van Duitsland rondom Frankfurt en Karlsruhe, word je als een loser gezien als je binnen een jaar nog geen andere baan hebt. Ook bijna alle vijftigplussers vinden er binnen die periode een baan, want intussen zijn Duitse werkgevers  doordrongen van het feit dat ouderen een groter verantwoordelijkheidsgevoel kennen en minder vaak op maandag dan wel vrijdag afwezig zijn. Aldus een woordvoerder van de Arbeitsagentur in Heidelberg.